Mùa mưa mang đến nguồn nước dồi dào giúp cây cà phê phát triển nhanh chóng, nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về sâu bệnh và ngập úng. Chính vì thế, chăm sóc cà phê mùa mưa trở thành công việc then chốt quyết định năng suất và chất lượng mùa vụ.
Tại sao cần chăm sóc cà phê mùa mưa
Mùa mưa mang đến nguồn nước mưa trong nông nghiệp dồi dào, là điều kiện lý tưởng để cây cà phê phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm dễ phát sinh sâu bệnh, nấm hại và các vấn đề về thoát nước làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất.
Chính vì vậy chăm sóc cà phê mùa mưa đúng cách giúp bảo vệ bộ rễ, kiểm soát sâu bệnh, và đảm bảo cây phát triển ổn định, khỏe mạnh cho mùa thu hoạch.
Nhiều người lầm tưởng rằng mưa nhiều là tốt, nhưng nếu không biết cách điều tiết nước, cây sẽ bị úng, thối rễ hoặc phát triển kém do thiếu oxy.
Ngoài ra, mùa mưa là thời điểm các loại sâu hại như rệp sáp, nấm lá, mọt đục thân… phát triển mạnh, dễ làm giảm sản lượng và chất lượng cà phê. Vì vậy, việc chăm sóc phù hợp không chỉ giúp cây khỏe mà còn tăng năng suất bền vững.
Xem thêm: Cách chăm sóc cà phê cho năng suất cao

Hướng dẫn chăm sóc cà phê mùa mưa
Dưới đây là những việc cần làm theo đúng kỹ thuật để cây luôn khỏe mạnh:
Tỉa cành cho cây cà phê vào mùa mưa
Trong mùa mưa, cây cà phê thường phát triển nhanh, mọc nhiều cành tăm, cành sâu bệnh hoặc cành già yếu. Tỉa cành giúp cây thông thoáng, hạn chế sâu bệnh và tập trung dinh dưỡng vào cành chính.
- Tỉa bỏ cành vô hiệu, cành mọc ngược, mọc thấp sát gốc.
- Chỉ giữ lại những cành khỏe, phân bố đều quanh thân.
- Dùng kéo cắt sạch, tránh làm dập thân hay làm tổn thương cây.
Tỉa cành còn giúp ánh sáng lọt xuống đều, giảm độ ẩm trên tán lá, từ đó hạn chế sự phát triển của nấm bệnh.

Dọn vườn xung quanh cây cà phê
Một khu vườn sạch sẽ là yếu tố quan trọng giúp cây cà phê tránh được nhiều loại bệnh hại. Trong mùa mưa, lá rụng, cành khô và cỏ dại có thể giữ ẩm, là môi trường lý tưởng cho sâu bệnh phát triển.
- Loại bỏ cỏ dại, lá rụng, thân cây mục.
- Đốt hoặc ủ phân xanh từ các vật liệu hữu cơ đã thu gom.
- Kiểm tra và tiêu diệt ổ trứng côn trùng, nơi trú ẩn của sâu bệnh.
Vườn thông thoáng không chỉ tốt cho cây cà phê mà còn giúp việc đi lại, kiểm tra, phun thuốc dễ dàng hơn nhiều.
Tạo rãnh thoát nước cho cây cà phê
Đây là yếu tố sống còn trong cách chăm sóc cà phê trong mùa mưa. Ngập úng là nguyên nhân chính gây thối rễ, làm cây suy kiệt hoặc chết đứng.
- Đào rãnh thoát nước xung quanh gốc hoặc dọc theo hàng cà phê.
- Lót đá hoặc bao đất giữ độ bền cho rãnh.
- Kiểm tra định kỳ để kịp thời nạo vét khi bùn lấp rãnh.
Nếu khu vực trũng, nên nâng luống, hoặc tạo đường dẫn nước chảy ra ngoài nhanh nhất có thể.

Bẻ chồi vượt
Chồi vượt là những chồi mọc quá nhanh, không mang lại năng suất mà lại hút hết dinh dưỡng. Nếu không bẻ kịp thời, cây sẽ bị suy yếu và dễ đổ ngã.
- Bẻ chồi vào buổi sáng hoặc chiều mát.
- Không dùng dao hay kéo để tránh nhiễm trùng.
- Quan sát thường xuyên, bẻ sớm ngay khi chồi vừa nhú.
Bẻ chồi giúp cây tập trung phát triển cành chính và nụ hoa, từ đó mang lại hiệu quả sản xuất cao hơn.
Phòng trừ sâu bệnh cho cà phê mùa mưa
Mùa mưa là điều kiện lý tưởng để sâu bệnh phát triển mạnh. Một số loại bệnh phổ biến như rỉ sắt, nấm hồng, rệp sáp, mọt đục thân… có thể gây thiệt hại nặng nếu không xử lý kịp thời.
- Phun thuốc định kỳ theo hướng dẫn kỹ thuật.
- Ưu tiên thuốc sinh học hoặc thảo mộc để bảo vệ môi trường.
- Sử dụng bẫy pheromone, bẫy đèn hoặc côn trùng có ích như kiến vàng.
Quan sát lá, thân, gốc thường xuyên sẽ giúp phát hiện sớm và xử lý triệt để sâu bệnh ngay từ đầu.

Lưu ý khi chăm sóc cà phê mùa mưa
Để quá trình chăm sóc cà phê mùa mưa đạt hiệu quả tối ưu, bạn cần chú ý đến những vấn đề sau:
- Không làm đất khi đất quá ướt, tránh nén chặt và làm hỏng cấu trúc đất.
- Bón phân hợp lý, ưu tiên phân hữu cơ để cải thiện độ tơi xốp.
- Theo dõi thời tiết thường xuyên để điều chỉnh lịch làm vườn phù hợp.
- Tránh phun thuốc vào lúc trời sắp mưa, vì thuốc dễ bị rửa trôi.
Ngoài ra, nên luân canh hoặc xen canh với cây họ đậu để cải tạo đất và hạn chế cỏ dại tự nhiên.
Các câu hỏi hay gặp khi chăm sóc cà phê trong mùa mưa
Chăm sóc cà phê mùa mưa cần bắt đầu từ tháng mấy?
Nên bắt đầu chăm sóc từ đầu mùa mưa (khoảng tháng 5–6), khi lượng mưa vừa đủ và cây bắt đầu phát triển mạnh.
Có nên bón phân trong mùa mưa không?
Có, nhưng cần chia nhỏ lượng phân và bón khi đất ráo nước để tránh rửa trôi.
Dùng loại thuốc nào phòng trừ sâu bệnh mùa mưa?
Ưu tiên thuốc sinh học, thảo dược hoặc các chế phẩm vi sinh, vừa hiệu quả vừa an toàn cho cây và môi trường.
Vì sao cây cà phê bị vàng lá trong mùa mưa?
Có thể do úng nước, thiếu dinh dưỡng hoặc bị nấm hại. Cần kiểm tra kỹ trước khi xử lý.
Bẻ chồi có ảnh hưởng đến năng suất không?
Bẻ chồi đúng kỹ thuật giúp cây khỏe và cho năng suất cao hơn vì dinh dưỡng không bị phân tán.
Có cần che chắn cho cà phê khi mưa lớn?
Không cần thiết nếu đã có hệ thống thoát nước tốt. Tuy nhiên, với vườn cà phê mới trồng, nên có biện pháp che tạm khi mưa dầm kéo dài.