Chăm sóc sầu riêng 1 năm tuổi là giai đoạn quan trọng quyết định sự sinh trưởng và năng suất của cây trong tương lai. Ở tuổi này, cây đang trong thời kỳ kiến thiết cơ bản – hình thành bộ khung và hệ rễ vững chắc.
Việc áp dụng đúng kỹ thuật từ tưới nước, bón phân đến phòng trừ sâu bệnh sẽ giúp sầu riêng phát triển ổn định, hạn chế thiệt hại và đảm bảo đạt sản lượng cao khi bước vào giai đoạn kinh doanh.
Cách chăm sóc sầu riêng 1 năm tuổi
Chăm sóc đất trồng sầu riêng
Đất là yếu tố sống còn quyết định tốc độ phát triển của cây sầu riêng. Giai đoạn 1 năm tuổi, rễ cây vẫn còn yếu nên cần đất tơi xốp, giàu hữu cơ, thoát nước tốt nhưng giữ ẩm vừa phải. Độ pH lý tưởng dao động từ 5.5–6.5.
Biện pháp cải tạo và chăm sóc đất hiệu quả gồm:
- Bổ sung phân chuồng hoai mục, phân hữu cơ vi sinh để cải thiện cấu trúc đất và cung cấp vi sinh vật có lợi.
- Sử dụng nấm Trichoderma để phòng bệnh rễ và phân hủy chất hữu cơ nhanh hơn.
- Phủ gốc bằng rơm, cỏ khô để giữ ẩm và hạn chế cỏ dại.
- Xới xáo nhẹ mặt đất quanh gốc định kỳ mỗi tháng 1 lần để rễ hô hấp tốt hơn.
Kết hợp những giải pháp trên giúp hệ rễ sầu riêng khỏe mạnh, hấp thụ dinh dưỡng tối ưu và tránh được các bệnh về rễ.
Phòng trừ các bệnh gây từ côn trùng và nấm bệnh
Sầu riêng 1 năm tuổi rất dễ bị tổn thương bởi côn trùng và nấm bệnh. Những loại thường gặp gồm:
- Rệp sáp, bọ trĩ, nhện đỏ: tấn công cành non và đọt, gây khô đọt, teo lá.
- Nấm Phytophthora spp. gây thối rễ, thối gốc.
- Bệnh cháy lá, đốm lá do nấm Cercospora hoặc Colletotrichum spp.
Biện pháp phòng trừ hiệu quả:
- Tưới hoặc phun nấm Trichoderma quanh gốc định kỳ 30–45 ngày/lần.
- Dọn sạch cỏ dại, lá rụng dưới gốc để cắt đứt nguồn lây bệnh.
- Cắt tỉa lá bệnh và đốt bỏ, tránh lây lan diện rộng.
Một số hoạt chất sinh học hiệu quả trong chăm sóc sầu riêng 1 năm tuổi:
- Azadirachtin (chiết xuất từ dầu Neem): Ức chế khả năng ăn và sinh sản của bọ trĩ, rệp sáp, sâu vẽ bùa. Dạng phổ biến là dung dịch Neem oil – an toàn cho thiên địch và môi trường.
- Emamectin Benzoate: Là hoạt chất sinh học có nguồn gốc từ vi sinh vật, diệt trừ sâu đục thân, sâu vẽ bùa bằng cách tác động lên hệ thần kinh côn trùng. Dùng bằng cách pha loãng phun lên tán lá.
- Beauveria bassiana: Nấm ký sinh có khả năng xâm nhập và tiêu diệt cơ thể côn trùng như rệp, bọ trĩ, nhện đỏ. Có thể phối hợp với nấm Trichoderma để phòng trừ cả nấm hại rễ.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh – nguyên tắc cần nhớ khi chăm sóc sầu riêng 1 năm tuổi.
Trồng cây xen canh cây sầu riêng 1 năm tuổi
Xen canh giúp tận dụng không gian và tăng thu nhập trong thời gian chờ sầu riêng ra trái. Tuy nhiên, phải chọn đúng loại cây phù hợp để không cạnh tranh dinh dưỡng hoặc che nắng gây ảnh hưởng cây chính.
Cây nên trồng xen: Đậu xanh, đậu phộng, rau họ cải hoặc cây họ đậu khác. Những cây này có rễ cố định đạm, giúp cải tạo đất.
Lưu ý khi xen canh:
- Không trồng cây có rễ to, ăn sâu như chuối, keo hoặc cây có tán rộng.
- Khoảng cách trồng đủ thoáng, không gây rối loạn vi khí hậu cho sầu riêng.
Việc xen canh đúng cách còn giúp giảm cỏ dại và bảo vệ độ ẩm đất tự nhiên.
Bón phân cho cây sầu riêng giai đoạn 1 năm tuổi
Bón phân đúng thời điểm, đúng loại và đúng liều lượng là chìa khóa để sầu riêng phát triển toàn diện.
Lịch bón phân cơ bản như sau:
| Giai đoạn | Loại phân | Liều lượng | Cách bón |
| Sau trồng 1–2 tháng | NPK 16-16-8 + phân hữu cơ | 50–100g/cây | Rải quanh gốc, cách gốc 20–30cm |
| 3–6 tháng | NPK 20-20-15 + Humic | 100–150g/cây | Chia làm 2 lần/tháng |
| 7–12 tháng | NPK 30-10-10 + Canxi Bo | 200–300g/cây | Bón mỗi 30 ngày/lần |
Bổ sung vi lượng: Magie, Kẽm, Đồng… giúp cây ra cơi đều, xanh lá, khỏe mạnh.
Kỹ thuật tưới nước cho cây sầu riêng 1 năm tuổi
Cây sầu riêng cần nước đều đặn nhưng không được úng. Với cây 1 năm tuổi:
- Mùa nắng: Tưới mỗi ngày 1–2 lần, sáng sớm và chiều mát.
- Mùa mưa: Chỉ tưới khi đất khô mặt, kiểm tra độ ẩm bằng tay.
Lưu ý: Lắp rãnh thoát nước quanh gốc để tránh thối rễ khi mưa lớn kéo dài. Nếu có điều kiện, sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt kết hợp bón phân qua nước giúp tiết kiệm công và hiệu quả cao.
Lưu ý khi chăm sóc sầu riêng 1 năm tuổi
Không bảo vệ cơi đọt của cây sầu riêng
Cơi đọt là “lá phổi” giúp cây quang hợp. Nếu không che chắn tốt, cơi đọt non rất dễ bị cháy nắng hoặc sâu bệnh tấn công.
Giải pháp:
- Dùng lưới che nắng 50–60% phủ phía trên cơi đọt mới ra.
- Phun phân bón lá vi lượng, trung lượng để cơi đọt phát triển nhanh, chống sốc thời tiết.
Bón sai loại phân
Nhiều nhà vườn mới thường bón quá nhiều đạm, khiến cây yếu, dễ nhiễm bệnh. Hoặc dùng phân gốc chứa clo làm cháy rễ.
Khuyến cáo: Chỉ dùng phân chuyên dùng cho sầu riêng, ưu tiên phân hữu cơ, hữu cơ vi sinh hoặc phân NPK trung vi lượng.
Không che nắng đúng lúc
Sầu riêng 1 năm tuổi cần nắng vừa phải, nếu nắng gắt chiếu trực tiếp nhiều giờ liên tục dễ làm vàng lá, cháy cơi đọt.
Cách khắc phục:
- Dựng lưới che vào các tháng nắng cao điểm (tháng 3–6).
- Không tưới nước vào giữa trưa nắng gắt để tránh sốc nhiệt.
Lượng nước tưới không phù hợp
Tưới quá ít khiến cây khô héo, tưới quá nhiều gây úng rễ. Cần theo dõi độ ẩm của đất hàng ngày.
FAQs về chăm sóc sầu riêng 1 năm tuổi
Thời điểm nào trong ngày là tốt nhất để tưới nước cho sầu riêng 1 năm tuổi?
Sáng sớm hoặc chiều mát là thời điểm lý tưởng để tưới nước, giúp cây hấp thu tốt và tránh sốc nhiệt.
Có cần thiết phải sử dụng phân vi sinh không?
Có. Phân vi sinh giúp tăng cường vi sinh vật có lợi, cải thiện đất và hạn chế bệnh rễ hiệu quả.
Làm sao để biết cây sầu riêng bị úng nước?
Dấu hiệu là lá vàng héo rũ, đất quanh gốc có mùi hôi và rễ chuyển màu nâu đen, mềm nhũn.
Cây sầu riêng 1 năm tuổi nên ra bao nhiêu cơi đọt là tốt?
Trung bình nên có từ 3–4 đợt cơi đọt khỏe mỗi năm để cây đủ sức phát triển thân tán.
Có nên trồng xen canh chuối trong vườn sầu riêng?
Không nên, vì chuối có rễ ăn sâu, tán rộng, dễ cạnh tranh nước và dinh dưỡng với sầu riêng.
Bón phân vào mùa mưa có cần thay đổi liều lượng không?
Có. Mùa mưa nên giảm liều lượng và ưu tiên phân tan chậm để tránh rửa trôi.
Kết luận
Chăm sóc sầu riêng 1 năm tuổi không khó, nhưng cần sự kiên trì, hiểu biết và áp dụng kỹ thuật đúng cách. Khi thực hiện đúng các bước về tưới nước, bón phân, phòng trừ sâu bệnh, và đặc biệt là bảo vệ cơi đọt – bạn đã tạo nền móng vững chắc cho cây sầu riêng phát triển khỏe mạnh, chống chịu tốt và cho năng suất cao về sau.
