Bệnh nứt thân xì mủ dưa hấu là một trong những vấn đề phổ biến khiến nhiều nông dân đau đầu vì làm giảm năng suất và chất lượng trái dưa hấu. Không chỉ gây ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sinh trưởng của cây, bệnh còn làm tăng chi phí chăm sóc, phòng trừ, và tiềm ẩn nguy cơ mất mùa nếu không được xử lý kịp thời.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, tác hại và các biện pháp phòng trừ hiệu quả nhất.
Bệnh nứt thân xì mủ dưa hấu là gì?
Bệnh nứt thân xì mủ dưa hấu là một bệnh hại nghiêm trọng xuất hiện chủ yếu ở giai đoạn cây con đến lúc cây trưởng thành. Khi cây bị nhiễm bệnh, thân cây sẽ xuất hiện các vết nứt dài, chảy nhựa màu nâu, gây yếu cây và giảm khả năng vận chuyển dinh dưỡng.
Tác hại của bệnh nứt thân xì mủ trên dưa hấu rất nghiêm trọng. Khi thân chính bị nứt và rỉ mủ, khả năng dẫn nhựa bị suy giảm, khiến cây sinh trưởng kém, quả phát triển nhỏ và không đạt chất lượng.
Các vết nứt trên thân cũng trở thành “cửa ngõ” để nấm và vi khuẩn xâm nhập, gây ra các bệnh thối thân, vàng lá, héo rũ. Nếu không phát hiện và xử lý kịp thời, bệnh có thể làm giảm năng suất rõ rệt và thậm chí khiến toàn bộ cây bị chết.
Xem thêm:
Nguyên Nhân & Cách Trị Bệnh Cháy Lá Trên Dưa Hấu
Bệnh Sương Mai Trên Dưa Hấu: Dấu Hiệu, Nguyên Nhân & Phòng Trừ
Nguyên nhân của bệnh nứt thân xì mủ trên cây dưa hấu
Có nhiều yếu tố gây ra bệnh nứt thân xì mủ dưa hấu, trong đó bao gồm:
- Nấm bệnh gây hại: Tác nhân chính là các loại nấm như Didymella bryoniae hoặc Fusarium spp., chúng xâm nhập qua vết thương cơ giới trên thân hoặc rễ.
- Đất trồng kém thoát nước: Đất úng nước tạo môi trường thuận lợi cho nấm bệnh phát triển.
- Thời tiết nóng ẩm kéo dài: Độ ẩm cao và nhiệt độ từ 25 – 30°C làm bệnh lây lan nhanh.
- Thiếu cân đối dinh dưỡng: Bón thừa đạm hoặc thiếu kali khiến thân cây yếu, dễ bị nứt.
- Tàn dư cây trồng bị nhiễm bệnh: Không xử lý tàn dư sau vụ mùa trước khiến nguồn bệnh tồn lưu trong đất.
Dấu hiệu nhận biết bệnh nứt thân xì mủ dưa hấu
Để kịp thời phòng trừ bệnh, nông dân cần nắm rõ những dấu hiệu nhận biết sau:
Vết nứt chảy nhựa trên cây dưa hấu
Đây là biểu hiện sớm nhất và dễ nhận biết. Thân cây xuất hiện các vết nứt dọc hoặc ngang, chảy nhựa màu nâu vàng, sau đó khô lại tạo thành mảng sần sùi. Nhựa chảy nhiều khiến cây yếu dần và dễ gãy.
Thân cây và lá cây mềm nhũn
Cây bị bệnh sẽ có hiện tượng mềm nhũn ở thân gần gốc, lá vàng úa và héo rũ. Nếu không được xử lý, cây sẽ chết nhanh chóng chỉ sau vài ngày.
Khả năng đậu trái dưa hấu bị giả
Cây nhiễm bệnh thường khó ra hoa, đậu quả. Nếu có trái, trái thường nhỏ, méo mó hoặc bị thối non, làm giảm đáng kể năng suất và chất lượng thương phẩm.
Xem thêm: Các giai đoạn phát triển của cây dưa hấu
Tác hại bệnh nứt thân xì mủ trên cây dưa hấu gây thiệt hại gì
Bệnh nứt thân xì mủ dưa hấu không chỉ ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây mà còn gây nhiều thiệt hại kinh tế:
- Giảm năng suất thu hoạch từ 30 – 50% nếu không kiểm soát kịp thời.
- Tăng chi phí sử dụng thuốc trừ nấm và công chăm sóc.
- Mất uy tín thương hiệu nếu trái dưa hấu bị bệnh kém chất lượng.
- Nguy cơ lây lan bệnh cho các vụ mùa tiếp theo do nguồn nấm bệnh tồn tại trong đất.
Cách phòng trừ bệnh nứt thân xì mủ dưa hấu hiệu quả
Để phòng trừ bệnh nứt thân xì mủ dưa hấu hiệu quả, nông dân có thể áp dụng các biện pháp sau:
- Luân canh cây trồng: Tránh trồng dưa hấu liên tục trên cùng một diện tích, thay thế bằng cây trồng khác để cắt đứt nguồn bệnh.
- Chọn giống kháng bệnh: Ưu tiên các giống dưa hấu có khả năng chống chịu tốt với nấm bệnh.
- Cải tạo đất trồng: Tăng cường bón phân hữu cơ, sử dụng chế phẩm sinh học để cải thiện độ tơi xốp và khả năng thoát nước.
- Bón phân cân đối: Hạn chế bón thừa đạm, bổ sung kali và canxi để tăng cường sức đề kháng cho cây.
- Phun thuốc trừ nấm: Sử dụng các loại thuốc gốc đồng hoặc thuốc chuyên trị nấm như Metalaxyl, Mancozeb theo đúng khuyến cáo.
- Dọn sạch tàn dư cây bệnh: Thu gom và tiêu hủy để ngăn ngừa nguồn bệnh tồn lưu trong đất.
FAQs về bệnh nứt thân xì mủ dưa hấu
Bệnh nứt thân xì mủ dưa hấu có lây lan nhanh không?
Có. Bệnh có thể lây lan nhanh chóng trong điều kiện nóng ẩm, đặc biệt nếu không xử lý kịp thời.
Làm sao để nhận biết bệnh nứt thân xì mủ dưa hấu sớm?
Quan sát thân cây, nếu thấy vết nứt chảy nhựa hoặc thân gốc mềm nhũn, đây là dấu hiệu sớm của bệnh.
Có thể trị dứt điểm bệnh nứt thân xì mủ dưa hấu không?
Có thể kiểm soát tốt nếu áp dụng biện pháp tổng hợp như luân canh, chọn giống kháng bệnh và phun thuốc đúng cách.
Nên phun thuốc phòng bệnh nứt thân xì mủ dưa hấu khi nào?
Nên phun thuốc ngay từ giai đoạn cây con và lặp lại định kỳ trong điều kiện thời tiết ẩm ướt.
Bệnh nứt thân xì mủ có ảnh hưởng đến trái dưa không?
Có. Cây bệnh thường cho trái nhỏ, méo mó và dễ bị thối, làm giảm giá trị thương phẩm.
Có cần xử lý đất sau mỗi vụ dưa hấu không?
Có. Cần xử lý đất bằng vôi bột hoặc chế phẩm sinh học để diệt trừ nấm bệnh.
Kết luận: Bệnh nứt thân xì mủ dưa hấu là mối đe dọa lớn cho nông dân trồng dưa. Tuy nhiên, nếu áp dụng đúng các biện pháp phòng ngừa và xử lý, bạn hoàn toàn có thể bảo vệ mùa màng và nâng cao năng suất.
