NGUYÊN NHÂN
Khi trồng sầu riêng một số nhà nông chỉ sau 1 đêm không hiểu vì sầu riêng rụng trái hàng loạt. Nguyên nhân chính của tình trạng này chính là cây bị sốc nhiệt. Sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm quá lớn khiến cây không kịp thích ứng. Trong canh tác, đa phần nhà vườn thường chỉ chú trọng đến việc bón phân, xịt thuốc gì cho cây mà ít quan tâm đến nhiệt độ đất, làm ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của cây cũng như chất lượng trái.
“Nhiệt độ đất” hay độ ấm trong đất lý tưởng nhất cho cây phát triển là 21,1 độ C – 26,6 độ C, nếu không ổn định sẽ ảnh hưởng lớn đến các yếu tố khác bao gồm cả vi sinh vật, giun dế, hàm lượng dinh dưỡng, pH đất, độ ẩm đất, cấu trúc đất và cả sự phát triển của rễ cây, nhất là giai đoạn cây nuôi trái.
GIẢI THÍCH
Nhiều nhà vườn trồng sầu riêng thường làm sạch cỏ trong vườn, để mặt đất trắng trơn vì quan niệm để cỏ sẽ ăn hết dinh dưỡng của cây và làm phát triển nấm bệnh. Do đó, mặt đất phải hứng chịu một lượng nhiệt rất lớn khi mặt trời chiếu thẳng xuống lúc trời nắng nóng. Ban đêm xuống, nhiệt độ lại giảm xuống đột ngột chênh lệch hàng chục độ C khiến cây không kịp thích ứng. Khi nhiệt độ đất thay đổi cây sẽ có những phản ứng nhất định để đảm bảo sức khỏe mình như là xả bông, xả trái, xả lá để duy trì sự sống của cây trước. Bên cạnh đó, khi đất nóng lên, các yếu tố khác trong đất cũng bị ảnh hưởng theo, nhiệt độ đất lên quá cao hoặc xuống quá thấp khiến vi sinh vật trong đất ngưng hoạt động từ đó các chất hữu cơ trong đất sẽ không được phân hủy, làm thiếu hụt một lượng dinh dưỡng quan trọng cho cây. Chúng chỉ hoạt động tốt trong khoảng nhiệt độ từ 10-35,6 độ C.
Nhiệt độ trong đất cũng ảnh hưởng đến sự sẵn có của các chất dinh dưỡng trong đất. Khi đất quá nóng (>35 độ C) hoặc quá lạnh (<10 độ C) làm đình trệ quá trình chuyển hóa nitrat, làm cây bị thiếu nitơ (đạm) và làm thiếu hụt phốt pho (P) do phốt pho không được giải phóng từ các chất hữu cơ. Nhiệt độ đất tăng cao cũng làm cho pH đất tăng theo, hoặc giảm pH xuống khi nhiệt độ đất quá thấp.
Cấu trúc đất cũng bị tác động bởi nhiệt độ đất. Khi đất nóng làm mất nước nhiều khiến đất co và nứt nẻ. Đất sét kết dính với nhau thành những tảng lớn. Ngoài ra còn ảnh hưởng đến sự hấp thu dinh dưỡng của cây qua việc ảnh hưởng đến độ nhớt của nước trong đất, từ đó tác động đến khả năng hấp thụ nước và chất dinh dưỡng của rễ. Nhiệt độ đất thích hợp giúp cây hút nước và dinh dưỡng khỏe, kích thích cây ra rễ mạnh.
Biện pháp giúp ổn định nhiệt độ đất cho vườn sầu
Tưới nước giữ ẩm đều cho đất, không để cây khô hạn quá lâu rồi tưới nhiều đột ngột. Nếu có điều kiện nên trang bị hệ thống tưới phun sương, vừa tưới đều, vừa tiết kiệm được lượng nước tưới.
Giữ cỏ trong vườn, làm mát đất, giúp tạo lớp cách nhiệt cho mặt đất. Hãy ưu tiên các loài cỏ bản địa mọc tự nhiên trong vườn. Đồng thời có thể trồng thêm một số loại cỏ như lạc dại, xuyến chi, rau trai,…
Sử dụng các vật liệu hữu cơ che phủ như tàn dự thực vật (cỏ cắt, lá rụng, vỏ hạt, thân ngô đậu, thân chuối, bèo lục bình, cây cộng sản, dã quỳ,…) để che phủ mặt đất, xung quanh tán cây (cách gốc khoảng 40cm).
Bổ sung thêm Amino acid và các dinh dưỡng trung vi lượng giúp cây tăng đề kháng, giảm stress, tăng hấp thu dinh dưỡng, phát. triển ổn định. Bổ sung thêm các loại phân hữu cơ như phân bò ủ hoai với trichoderma, phân xanh tự ủ,… sau khi thu hoạch trái.
