Bão và thời tiết khắc nghiệt là những thách thức lớn đối với người trồng cà phê. Với diện tích cà phê lớn tại các vùng Tây Nguyên và miền Trung của Việt Nam, việc bảo vệ cây trồng trước mùa bão là rất cần thiết. Ảnh hưởng của bão đến cà phê không chỉ làm giảm năng suất mà còn gây thiệt hại về kinh tế cho nông dân. Để giúp cây cà phê vượt qua mùa bão, cần áp dụng những biện pháp cụ thể nhằm giảm thiểu thiệt hại và tăng cường sức đề kháng của cây trồng.
Xem thêm:
- Tìm hiểu về cà phê culi được trồng ở đâu
- Nước mưa ảnh hưởng như thế nào đến cây cà phê?
- Phương pháp thu hoạch cà phê tối ưu
1. Ảnh hưởng của bão đến cây cà phê
1.1. Gãy đổ cành và cây
Một trong những tác động lớn nhất của bão đến cây cà phê là gãy đổ cành và thậm chí là bật gốc. Khi bão với sức gió mạnh đi qua, các cành lá của cây cà phê không đủ vững chắc sẽ dễ dàng bị gãy. Cây cà phê cũng dễ bị bật gốc nếu không có hệ thống rễ sâu và đất trồng không đủ vững chắc. Gãy đổ không chỉ gây thiệt hại về cây trồng mà còn làm giảm khả năng sinh trưởng trong tương lai của cây cà phê.
1.2. Tổn thương trái cà phê
Cà phê mùa bão đang trong giai đoạn quả đang phát triển hoặc gần đến thời kỳ thu hoạch sẽ chịu tác động nặng nề từ sức gió và mưa lớn. Quả cà phê có thể bị rụng hàng loạt, gây tổn thất lớn về sản lượng. Thậm chí, với những cây còn nguyên quả, cành cây bị tổn thương cũng làm giảm chất lượng hạt cà phê sau thu hoạch.
1.3. Ngập úng và thối rễ
Mưa lớn kéo dài có thể dẫn đến ngập úng, làm hại hệ thống rễ của cây cà phê. Đặc biệt ở những vùng đất trồng thấp, khả năng thoát nước kém sẽ làm đất trở nên ngập úng, gây ra tình trạng thối rễ. Khi rễ cây không thể hấp thụ đủ oxy và chất dinh dưỡng, cây sẽ nhanh chóng bị yếu và có thể chết nếu tình trạng này kéo dài.
2. Phương pháp phòng tránh bão cho cây cà phê
Để giảm thiểu ảnh hưởng của bão đến cà phê, bà con nông dân cần thực hiện các biện pháp phòng tránh trước, trong và sau khi bão xảy ra.
2.1. Cắt tỉa cành trước mùa bão
Trước mùa bão, việc cắt tỉa cành là cần thiết để giảm bớt khối lượng lá và quả trên cây, từ đó giảm sức cản của gió lên cây. Những cành già, yếu, hoặc những cành mọc không cân đối cần được loại bỏ để cây có thể chống chịu tốt hơn trước sức gió của bão.
- Lợi ích của cắt tỉa cành:
- Giảm nguy cơ gãy đổ cành do gió mạnh.
- Giúp cây hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn, đặc biệt là khi cây phục hồi sau bão.
2.2. Tăng cường hệ thống rễ bằng phân bón
Cây cà phê với hệ thống rễ mạnh sẽ bám đất tốt hơn và ít bị bật gốc khi gặp bão. Trước mùa mưa bão, việc bón phân hữu cơ hoặc phân vi sinh để củng cố hệ thống rễ là điều cần thiết. Phân bón giúp cây cà phê hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn, từ đó tăng cường sức chịu đựng của rễ khi gặp điều kiện thời tiết bất lợi.
2.3. Thiết kế hệ thống thoát nước
Ngập úng là một trong những nguyên nhân chính gây hại cho cây cà phê trong mùa mưa bão. Việc xây dựng hệ thống thoát nước hiệu quả sẽ giúp giảm nguy cơ ngập úng và giữ cho rễ cây không bị ảnh hưởng quá nhiều từ nước mưa.
- Đào rãnh thoát nước quanh vườn cây cà phê là biện pháp cần thiết. Bên cạnh đó, bà con có thể sử dụng thêm các biện pháp như làm đất tơi xốp để tăng khả năng thẩm thấu nước.
2.4. Sử dụng cây chắn gió
Trồng các loại cây chắn gió xung quanh khu vườn cà phê cũng là một cách giúp giảm thiểu thiệt hại do bão. Những loại cây cao, tán lá rộng như keo, bạch đàn hoặc cây điều có thể được trồng xen kẽ, vừa tạo bóng mát cho vườn cà phê, vừa hạn chế sức gió khi bão đến.
3. Các biện pháp thu hoạch trước bão
Khi dự báo thời tiết báo hiệu bão sắp đến, bà con nên cân nhắc thu hoạch cà phê sớm để giảm thiểu thiệt hại do bão gây ra. Dù cà phê chưa chín hoàn toàn, việc thu hoạch sớm sẽ giúp bảo vệ sản lượng và tránh tình trạng quả bị rụng do gió bão.
- Ưu điểm của thu hoạch sớm:
- Bảo vệ sản lượng, tránh tổn thất do rụng quả.
- Hạn chế sự phá hoại của gió bão lên cành và trái cà phê.
4. Biện pháp khắc phục sau bão
Sau bão, cây cà phê cần được chăm sóc kỹ lưỡng để phục hồi. Các biện pháp cần thực hiện sau bão bao gồm:
- Kiểm tra và cắt bỏ các cành gãy, hỏng: Những cành cây bị gãy, dập cần được cắt tỉa để cây tập trung dinh dưỡng nuôi những cành còn lại.
- Bón phân hữu cơ và tưới nước đầy đủ: Sau bão, cây thường bị suy yếu, do đó cần cung cấp dinh dưỡng và nước kịp thời để cây nhanh chóng hồi phục.
- Khắc phục hệ thống thoát nước: Nếu sau bão khu vực trồng bị ngập úng, cần kiểm tra và khắc phục hệ thống thoát nước ngay lập tức để tránh hiện tượng thối rễ.
5. Kết luận
Ảnh hưởng của bão đến cà phê có thể gây thiệt hại nghiêm trọng nếu không có biện pháp phòng tránh và khắc phục kịp thời. Để bảo vệ vườn cà phê trước những tác động tiêu cực của bão, bà con nông dân cần áp dụng các biện pháp như cắt tỉa cành, củng cố hệ thống rễ và thoát nước, cũng như sử dụng cây chắn gió. Ngoài ra, việc thu hoạch sớm và chăm sóc cây sau bão là những bước quan trọng để bảo vệ năng suất và chất lượng của hạt cà phê.
Bằng cách áp dụng các phương pháp khoa học và quản lý tốt, cây cà phê có thể vượt qua mùa bão và tiếp tục sinh trưởng mạnh mẽ, đảm bảo năng suất cao và chất lượng hạt cà phê tối ưu.
