Hàng năm, cứ vào độ sau Tết là người dân vùng Tây Nguyên lại vội vàng kéo máy, lắp ống để kịp tưới cây cà phê. Năm nay thời tiết lạnh, khô hơn so với năm ngoái khiến cho cây cà phê bắt đầu héo. Cây cà phê là cây trồng mang lại nguồn thu nhập chính của người dân nơi đây nên người dân dành phần lớn thời gian để chăm sóc, tưới tắm cho vườn cà phê với hy vọng một năm đạt sản lượng nhiều hơn.
1. VÌ SAO CẦN PHẢI TƯỚI CÂY CÀ PHÊ ĐỦ NƯỚC VÀ ĐÚNG KỸ THUẬT?
Cây cà phê được trồng ở một số tỉnh Đông Nam bộ, Miền Trung, Miền Bắc và tập trung chủ yếu ở 5 tỉnh Tây nguyên. Thường cây cà phê ở khu vực Miền Nam – Tây nguyên thường trải qua thời kỳ nắng hạn khoảng 3 – 4 tháng. Đây cũng là thời kỳ cây trổ bông kết trái. Tưới nước đúng kỹ thuật trong thời gian này ảnh hưởng và quyết định rất nhiều đến sinh trưởng và năng suất cà phê. Tưới cây Cà phê đúng và đủ nước sẽ giúp bung hoa và đậu quả, cho năng suất cao.
Sau thời gian dài khô hạn để phân hóa mầm hoa, khi được tưới đủ nước cây sẽ ra hoa tập trung. Sau đó khi hoa nở, lúc này quá trình hô hấp ở cây xảnh ra rất mạnh, cây cần lượng nước tưới nhiều hơn. Trường hợp ngược lại, nếu tưới thiếu nước, cùng với thời tiết khô nóng, hoa cà phê sẽ không bung và không thụ phấn được. Ở một số trường hợp thiếu nước, hoa sẽ rụng hoặc héo, chết cành.
2. KỸ THUẬT TƯỚI NƯỚC CHO CÂY CÀ PHÊ
2.1 Nguyên tắc Tưới đúng thời điểm cho cây cà phê.
– Khi nắng nóng kéo dài, cây cần lượng nước lớn để bổ sung và duy trì sự sống. Nếu tưới muộn cây sẽ bị suy kiệt; nhưng nếu tưới sớm hoa sẽ nở không tập trung, sau này sẽ có trái chín sớm, trái chính muộn gây khó khan cho công tác thu hoạch.
2.2 Nguyên tắc tưới đủ nước cho cây cà phê.
Tưới đủ nước cho cây cà phê, giúp hoa lớn và nở hết dễ dàng cho công tác thụ phấn.
2.3. Tưới phun mưa bằng béc tưới cho cây cà phê.
– Tưới bằng béc tưới, súng tưới cho cây cà phê giúp tạo vùng không khí mát mẻ, duy trì độ ẩm cao, đáp ứng tốt nhất nhu cầu sinh lý của cây, tiết kiệm được thời gian và công sức. Bên cạnh đó tưới bằng béc tưới – thường là di chuyển béc tưới có chi phí thấp, mỗi vườn chỉ đầu tư số lượng 1-3 béc tưới sau đó di chuyển & tưới luân phiên.
– Một trong những hạn chế lớn của phương pháp tưới súng là tổn thất nước nhiều, chỉ phù hợp với vùng sẵn nước, yêu cầu công suất bơm và hệ thống đường ống dẫn nước lớn.
– Phương pháp tưới bằng súng thường phù hợp với các nông trường cà phê diện tích lớn. Ngày nay, với sự phát triển của nhiều loại súng tưới, nhiều hộ gia đình cũng áp dụng phương pháp tưới bằng súng rất nhiều.
2.4. Tưới phun mưa dưới gốc cho cây cà phê.
– Một trong những ưu điểm lớn nhất của tưới dưới gốc cho cây cà phê là: tiết kiệm nước, chi phí vận hành tưới thấp (chi phí điện – dầu thấp, chi phí nhân công thấp). Ngày nay thị trường có rất nhiều loại béc tưới phun mưa cục bộ, có chi phí khá thấp, nên việc lắp đặt một hệ thống tưới phun mưa hoàn chỉnh cho 1 ha cà phê cũng chỉ khoảng từ 20 đến 30 triệu đồng.
Phương pháp tưới gốc cho cây cà phê ngày càng trở nên phổ biến.
2.5. Định lượng nước tưới và chu kỳ tưới
Tùy vùng khí hậu mà ta có thể xác định số lần tưới trong năm, và lưu lượng tưới từng lần. Điển hình nhất là vùng Tây Nguyên, thường tưới mỗi năm 3-4 lần trong mùa khô.
Theo một số nghiên cứu về xác định lượng nước tưới cho cà phê vối trồng trên đất bazan cho thấy lượng nước tưới hợp lý nhất có thể đảm bảo sinh trưởng cà phê vối (trồng cây giống ghép) vào thời kỳ kiến thiết cơ bản và kinh doanh là:
+ Năm 1 (trồng mới) : 120lít/gốc, chu kỳ 22 ngày 1 lần.
+ Năm 2: 240 lít/gốc, 22-24 ngày /lần.
+ Năm 3 (thu bói 2,5 tấn nhân/ha): 320 lít/gốc, 22-24 ngày/lần.
– Thời kỳ kinh doanh 450-500 lít/gốc, 25-30 ngày/lần, riêng đợt đầu tưới nhiều hơn: 600 lít/gốc.
+ Một thí nghiệm tưới khác thực hiện trên cà phê vối kinh doanh trồng cây thực sinh trồng trong điều kiện có đai rừng chắn gió tốt, cà phê có năng suất bình quân 3,5- 4 tấn nhân/ha. Kết quả cho thấy lượng nước từ 390 – 520 lít/gốc với chu kỳ 25-27 ngày/lần tuỳ theo ẩm độ đất đã có thể đảm bảo sự ra hoa, đậu quả của cây cà phê và không làm giảm năng suất một cách có ý nghĩa so với các lượng nước cao hơn.
